AI ve Kripto Varlıkların Katmanlı Evrimi: Teknoloji Tabanlı vs Finansal Paketleme

Son zamanlarda, Ethereum'un Rollup merkezileştirme stratejisinin başarısız olduğu yönünde görüşler ortaya çıktı ve L1-L2-L3 katmanlı yapılandırmasına karşı memnuniyetsizlik dile getirildi. İlginç bir şekilde, geçtiğimiz yıl AI alanındaki gelişmeler de benzer bir L1-L2-L3 hızlı evrim sürecinden geçti. İki gelişim yolunu karşılaştırdığımızda, bazı ilginç farklılıklar keşfedebiliriz.

AI'nın katmanlı mantığı, her katmanın bir önceki katmanın çözemediği temel sorunları çözmeye odaklandığıdır. L1 büyük dil modeli, temel dil anlama ve üretim yeteneklerini çözmektedir, ancak mantıksal akıl yürütme ve matematiksel hesaplama konularında eksiklikleri vardır. L2 akıl yürütme modeli, bu zayıf noktaları aşmaya odaklanmıştır; bazı modeller karmaşık matematik problemlerini ve kod hata ayıklamayı çözebilmektedir, büyük dil modelinin bilişsel kör noktasını telafi etmektedir. Bu temelin üzerine, L3 AI Ajanı, ilk iki katmanın yeteneklerini entegre ederek, AI'nın pasif yanıt vermekten aktif olarak görevleri yerine getirmeye geçmesini sağlamaktadır; görevleri kendi başına planlayabilir, araçları çağırabilir ve karmaşık iş akışlarını yönetebilir.

Bu katmanlı yapı, "yetenek artışı" özelliğini yansıtmaktadır: L1 temel oluşturur, L2 eksiklikleri tamamlar, L3 entegrasyon ve iyileştirme sağlar. Her bir katman, bir önceki katmanın temelinde niteliksel bir sıçrama gerçekleştirir ve kullanıcılar AI'nın daha akıllı ve daha kullanışlı hale geldiğini açıkça hissedebilir.

Buna karşılık, kripto varlıkların katmanlı mantığı her katmanın bir önceki katmanın sorununa yamanıyor gibi görünse de, istemeden daha büyük yeni sorunlar ortaya çıkarıyor. L1 genel blok zinciri performans darboğazları ile karşılaştığında, L2 ölçekleme çözümleri getirildi. Ancak L2 altyapı rekabeti yoğunlaştığında, Gas ücretleri düşmesine ve TPS'nin artmasına rağmen, likidite dağılmış durumda ve ekosistem uygulamaları hâlâ yetersiz, fazla L2 altyapısı yeni bir sorun haline geliyor. Bu sorunu çözmek için L3 dikey uygulama zincirleri geliştirilmeye başlandı, ancak bu uygulama zincirleri kendi başlarına yönetiliyor ve genel zincirin ekosistem işbirliği etkisinden yararlanamıyor, bu da kullanıcı deneyimini daha da parçalı hale getiriyor.

Bu katmanlı evrim, "sorun kaydırma" haline geldi: L1 darboğaz yaşıyor, L2 yamanın çözümünü sunuyor, L3 ise daha karmaşık ve dağınık. Her katman, sorunları bir yerden başka bir yere kaydırıyormuş gibi görünüyor ve tüm çözümlerin "coin çıkarma" amacı etrafında döndüğü izlenimini veriyor.

Bu farkın temel nedeni muhtemelen şudur: AI katmanları, teknolojik rekabet tarafından yönlendirilmektedir ve büyük AI şirketleri model yeteneklerini artırmak için her şeyi yapmaktadır; oysa Kripto Varlıklar katmanları, token ekonomisi tarafından kısıtlanmış gibi görünmektedir, her L2 projesinin temel göstergeleri toplam kilitli değer (TVL) ve token fiyatı üzerinde yoğunlaşmıştır.

Kısacası, bir alan teknik zorlukları çözmekte, diğeri ise daha çok finansal ürünleri ambalajlamaya benziyor. Hangisinin doğru hangisinin yanlış olduğu belki de standart bir cevap yoktur, bu bireyin bakış açısına ve konumuna bağlıdır.

Elbette, bu soyut benzetme mutlak değildir, sadece iki alanın gelişim bağlamı karşılaştırmasından çıkarılan ilginç bir içgörü. Bu düşünce belki de bize teknik yenilik ile finansal motivasyon arasındaki dengeyi incelemek için yeni bir bakış açısı sunabilir.